Een kijkje achter de schermen

Een interview met de artistieke leiding van Paloina

Dit jaar staat er een bijzondere show op het programma: namelijk het 50-jarig jubileum van Paloina! Elk jaar wordt er door de ArtCo (Artistieke Commissie) gebrainstormd over de invulling van een nieuwe show. Voor een jubileumshow zijn er natuurlijk extra voorbereidingen. Maar hoe komt zo’n show nou precies tot stand? We vroegen het aan Dominike en Lynda, de artistieke leiding van Paloina.

Dominike en Lynda:

De voorbereidingen voor deze voorstelling begonnen al zo’n twee a drie jaar geleden, nog voordat iemand van Corona had gehoord. Met de ArtCo brainstormde we over onze uitgebreide maar soms ook onrealistische ideeën over de invulling en het thema van de voorstelling. Natuurlijk wilden we de voorstelling vullen met de dingen waar wij als groep het beste in zijn en daarnaast ook de geschiedenis van de groep in ere houden.
Naarmate het brainstormen vorderden werden onze ideeën wat realistischer. We stonden stil bij de vragen: Wat is Paloina? Waar kennen mensen ons het beste van? Waar zijn we nou echt goed in?
De laatste jaren hebben we veel geëxperimenteerd met choreografieën van ook buiten Europa, zoals een zitdans uit Indonesië, een dans in vrolijke kleurrijke kostuums uit Peru en het cloggen uit Amerika. Maar als we kijken waar we nou écht goed in zijn, komen we toch uit bij dansen binnen Europa. Zo kwamen we al vrij snel uit op het idee om een reis te maken door Europa. Van Eire naar Anatolië.

Bij een jubileumvoorstelling wil je natuurlijk een knipoog maken naar het verleden. Als eerbetoon aan Erda en Johan – de oprichters van Paloina – is nagedacht over hun favoriete dansstijlen, zodat ook hun nalatenschap terug te vinden is in de voorstelling. Beide waren Hongarije-fans, gingen daar vaak op vakantie en Erda sprak ook vloeiend Hongaars. Daarom was het plan om een nieuwe Kalocsai choreografie te laten zetten, maar vanwege Covid en de lockdowns is besloten dit uit te stellen tot aankomend najaar. Wel zijn er andere Hongaarse choreografieën terug te vinden in de huidige voorstelling. Johan speelde daarnaast als accordeonist veel Nederlands. Als Nederlandse volksdansgroep kon dit natuurlijk ook niet ontbreken op het repertoire.

Door na te denken over de geschiedenis van Paloina, kwamen we ook bij de choreografie Kavkas uit. Dit was één van de eerste grote choreografieën van Paloina van choreograaf Ahmet Demirbağ. Deze choreografie werd overigens gezet tijdens de proeftijd van Lynda bij Paloina. Een echte “gouwe ouwe” dus.  Met de mooie rode kostuums kwam er een elegante en indrukwekkende dans die door het publiek erg gewaardeerd werd. Deze dans heeft daarom ook lang en vaak op het programma gestaan. Meerdere keren traden we ermee op tijdens het Nederlands Kampioenschap Turks volksdansen, waar we op een gegeven moment de feedback kregen dat de dans een beetje ouderwets was, niet meer passend bij deze tijd. We moesten Kavkas in een nieuw jasje steken. Zo ontstond het idee om Ahmet opnieuw te vragen voor een nieuwe Kavkas choreografie, ongeveer 37 jaar na dato. Tijdens ons werkweekend afgelopen najaar hebben Ahmet Demirbağ en zijn leerling-choreograaf Salim Sinar deze nieuwe choreografie gezet.

Tot slot zit er ook één van Lynda’s favoriete dansen in de voorstelling, namelijk het Macedonisch. Lynda zat in de première van deze choreografie in England in 1991. Aangezien Lynda al sinds 1984 bij Paloina zit en al jaren een grote rol speelt binnen Paloina, werd vanuit de ArtCo aan haar gevraagd wat zij graag in de voorstelling wilde terugzien. Natuurlijk speelde Lynda het balletje ook terug: zo is ook één van Dominike’s grote choreografieën – als Roemenië specialist – terug te vinden in deze voorstelling: Ardeal.

Wat betekent dit jubileumvoorstelling voor jou, Dominike?

Ik vind het best knap dat deze groep al zolang meedraait. De afgelopen twintig à dertig jaar heeft de groep veel veranderingen en ontwikkelingen doorgemaakt. Van kleine showtjes op een markt of in een bejaardentehuis, zijn we steeds meer toe gaan werken naar volwaardige theatervoorstellingen met alles erop en eraan. Techniek, een geluidsman, interactie met het orkest, een stagemanager en nog meer. Allemaal randvoorwaarden die er opeens bijkwamen en onze groep in één klap wat professioneler maakte. Dat we ‘echte shows’ zouden neerzetten is stiekem altijd al een wens van me geweest.

Wat betekent de jubileumvoorstelling voor jou, Lynda?

Nou, we hebben onze verwachtingen wat moeten bijstellen met de tijd en hebben alle zeilen bijgezet om er zonder kleerscheuren vanaf te komen. Corona gaf de nodige uitdagingen, waardoor dingen anders liepen dan we destijds voorspeld hadden. Maar het is alsnog mijn 37,5-jarig jubileum bij Paloina, dat maakt het wel extra speciaal. M’n ene zoon (Victor) heeft een choreografie gemaakt die te zien is tijdens deze voorstelling en mijn andere zoon (Oscar) danst nu speciaal voor het jubileumvoorstelling  weer mee met Paloina. Hij was al een tijdje gestopt bij Paloina en danst nu ook nog de (zelfgemaakte) choreografie Matyó. Een grappig feitje is dat deze dans uit de Hongaarse regio Mezökövesd komt, de plek waar René en ik op vakantie waren ongeveer 9 maanden voor Oscars geboorte. Dit zijn dingen waar ik eigenlijk nooit mee pronk, maar dat maakt deze voorstelling voor mij ook wel extra speciaal.

Heb je nog dromen over de toekomst van Paloina, Dominike?

‘De jeugd. Het lijkt me geweldig als we over een aantal jaar verschillende lichtingen van Paloina kunnen hebben. Peuters, kleuters, kinderen, en wie weet ook bejaarden.’
Ook Lynda sluit zich hier bij aan: ’Ik hoop dat Paloina een dansgroep wordt met kinderen vanaf vier jaar oud. Maar daar hebben we mensen voor nodig die daar met hart en ziel voor willen gaan.’